هیچ کس حاضر نیست موى سر خود را با تیغ بزند، به خصوص جوانان، اما وقتى وارد سرزمین منا مى‌شود، این جمال را هم، که برایش ارزش بسیار قائل است، در پاى فرمان آن جمیل محض، نثار مى‌کند.در میان عرب، بسیار دشوار بوده است که موهاى سر خود را تیغ بزنند اما از آن هنگام که فرمان وحى را توسط پیامبر (صلی الله علیه و آله) شنیدند براى رضاى خدا از این جمال ظاهرى و صورى هم دل بریدند.
راز تراشیدن موی سر حجاج
راز سر تراشیدن، این است که انسان هرگونه غرور و کبر و نخوت و منیّت را از سرش به دَر کند، و خود را از هر معصیتى تطهیر و تنظیف نماید.امام سجاد (علیه السلام) به شبلى فرمود: آیا هنگام تراشیدن سر و رمى جمرات و قربانى کردن این اسرار را در نظر داشتى یا نه؟
عرض کرد: نه.
فرمود: گویا به منا نرفته‌اى و احکام آن را انجام نداده‌اى.
این گویاهایى را که امام سجاد(علیه السلام) فرمودند؛ گویا طواف نکردى، گویا در مقام ابراهیم نماز نخواندى، گویا آب زمزم را ننوشیدى و اشراف نکردى، گویا سعى بین صفا و مروه نکردى، گویا در عرفات نایستادى، گویا به مشعر نرفتى و … شبلى را به شدّت متأثّر کرد به طورى که سال بعد موفّق شد حجّى را با دستورات امام سجاد (سلام الله علیه) انجام دهد.
موی سر به حسب ظاهر یک جمالی است برای انسان و اگر کسی موی سر کسی را بتراشد یک زیبایی را از او گرفته است لذا باید دیه بپردازد. اگر موی سر کسی را به اجبار تراشید باید دیه بپردازد موی سر یک جمالی است برای انسان، انسان وقتی وارد سرزمین منا شد می‌خواهد این جمال را هم در پای فرمان آن جمیل محض نثار کند. خدایا! من این جمال را هم ریختم، این غرور را هم از سر به دور کردم.
ابن ابی الاوجاع در آن مناظره معروفی که با امام صادق (صلوات الله و سلامه علیه) داشت و شکست خورده برگشت، از او سؤال کردند در این مناظره علمی امام صادق را چگونه یافتی؟ گفت: او دریای علم است چنین و چنان، بعد [با اشاره به حج‌گزاران] گفت: «إنّه ابن من حلق رئوس من ترون»؛ او پسر کسی است که سر همه این مردم را تراشید؛ یعنی هیچ کس حاضر نیست موی سر خود را تیغ کند مخصوصاً جوان اما به فرمان پیغمبر (صلوات الله و سلامه علیه) که وحی خدا را دریافت کرد و ابلاغ کرد، این سرش را تیغ می‌کند.
در بین عرب این کار بسیار دشوار بود که موی سرشان را تیغ کنند (مخصوصاً جوانها) اما این کار را برای رضای خدا کردند که به این جمال صوری هم دل نبندند. به همان دلیل گفتند خود را معطر نکنید، خود را زیبا نکنید در مراسم حج؛ برای اینکه هر گونه زیبایی ظاهری را انسان به پای دوست و جمیل محض نثار کند. فرمود: راز سر تراشیدن این است که انسان هر گونه غرور و کبر و نخوت و منیت را از سر بدر کند، هر معصیتی را بریزد خود را تطهیر و تنظیف کند. این سرّ سر تراشیدن است.
حضرت زین العابدین (ع) از شبلی می‌پرسند: آیا موقع تراشیدن سر رمی جمرات قربانی کردن این اسرار را در نظر داشتی یا نه؟ عرض کرد: نه، در همه این بخشها فرمود: گویا طواف نکردی، گویا مقام ابراهیم نماز نخواندی، گویا آب زمزم را ننوشیدی و اشراب نکردی، گویا سعی بین صفا و مروه نکردی، گویا در عرفات نایستادی، گویا به مشعر نرفتی، گویا به منا نرفتی و احکام را انجام ندادی. این گویا گویا طوری در شبلی اثر کرد که او شدیداً متاثر شد تا اینکه سال بعد موفق شده است حجی را با دستورات امام سجاد (صلوات الله و سلامه علیه) انجام بدهد.
تراشیدن موی سر از دیدگاه طب سنتی
در طب سنتی بیشتر از اینکه بلند کردن موها توصیه شود, کوتاه کردنش توصیه شده. طب سنتی می گوید تراشیدن موی سر, دارای این خواص است: زیاد شدن نور چشم, جلوگیری و رفع شوره, ازبین رفتن چربی اضافه, رفع سردرد.به اعتقاد طب سنتی, بعد از تراشیدن سر, چون پیاز مو تحت تاثیر تشعشعات خورشید قرار می گیرد قوی می شود. البته طب کلاسیک در این مورد, با طب سنتی موافق نیست. در عین حال متخصصان پوست می گویندکوتاه کردن موها باعث کاهش آسیب های محیطی به ساقه مو می شود و در نتیجه در مواقعی که ریزش مو ناشی از کشش و یا شکستن ساقه مو باشد به درمان آن کمک می کند. همچنین به عقیده برخی تراشیدن مو باعث تحریک موها به وارد شدن به فاز رشد می شود اما این مساله در دراز مدت تاثیری در افزایش موها ندارد.
