استعاذه و معنی آن را در این مطلب بررسی می کنیم. استعاذه انواع مختلفی دارد و در ادامه از احکام استعاذه در اسلام و استعاذه ی حقیقی خواهیم گفت. با ما در ادامه همراه باشید.
اِسْتِعاذه، تعبیری قرآنی، به معنای پناه بردن به خداوند از هر نوع شر، بدی و وسوسه‌های شیطانی. خواندن آن با الفاظ خاص و ترکیب ویژه، پیش از قرائت قرآن و نیز پیش از سوره حمد در نماز مستحب است. سوره‌های ناس، فلق و توحید به نام سه سوره معوّذه معروفند. این امر بر دو نوع باطل و صحیح است. استعاذه باطل، پناه بردن به جن و شیاطین و موجودات آسمانی و کمک خواستن از آنهاست و استعاذه حقیقی، کمک خواستن از خداوند است.
موارد زیادی از تعویذ و پناه بردن به خدا از سوی پیامبران و اولیای الهی در متون دینی یاد شده است. در احادیث، استعاذه جهت در امان ماندن از وسوسه‌های شیطان، دشمنی بدکاران، آسیب حیوانات گزنده و موذی و فقر و دست‌تنگی سفارش شده است.
مفهوم و معنای استعاذه چیست؟
استعاذه در فرهنگ اسلامی به ویژه در قرآن کریم، دعایی است که به وسیله آن، انسان برای دفع شرور، خود را در پناه خداوند متعال قرار می‌دهد.
عرب پیش از اسلام نیز برای رهایی از ناگواری‌ها و شرور، تعویذهای گوناگون از جمله: رُقیه، نُشره، نَفره، تَمیمه و… به کار می‌بردند. آنان همچنین از ساحران و کاهنان که مدعی بودند با موجودات غیبی همچون جن و شیطان ارتباط داشتند و از رازهای پنهان مطلع بودند، یاری می‌طلبیدند و با واسطه آنان به آن موجودات توسل می‌جستند. این مردم با اعتقاد راسخی که به جن داشتند، گاه برای حفظ خود از حوادث به آن پناه می‌بردند؛ چنان‌که هنگام سفر به سرزمینی ناشناخته، خود را در پناه جنی که صاحب و بزرگ آن وادی بود، قرار می‌دادند.
قرآن کریم در سوره جن با اشاره به این اندیشه نادرست، پناه بردن گروهی از آدمیان به جن را موجب گمراهی و زیان بیشتر آنان بر شمرده است.
استعاذه حقیقی
قرآن با نزول نخستین سوره‌های مکی مانند سوره ناس و سوره فلق به بیان استعاذه حقیقی پرداخت و بر خلاف تفکر جاهلی که تسلیم پذیری در برابر نیروهای شیطانی را رواج می‌داد، استعاذه حقیقی را تنها پناه بردن به خداوند از هر شر و بدی و وسوسه شیطانی دانسته است.
به همین صورت، قرآن کریم اتهام ارتباط پیامبر(ص) با شیاطین را به صراحت رد می‌کند. و شاید به همین جهت بوده است که، پیامبر(ص) فرمان یافته است همواره پیش از تلاوت آیات وحی، از شیطان رانده شده به خداوند پناه آورَد تا بدین وسیله پاسخی قوی به تهمت‌های پی درپی مشرکان باشد.
حکم شرعی استعاذه
عموم فقیهان، استعاذه را در نماز مستحب دانسته‌اند. البته پیشوای مالکیان، آنرا تنها در نماز نافله جایز شمرده است. پیروان مکتب ظاهری به وجوب استعاذه در نماز قائلند. از میان فقهای امامیه تنها ابوعلی فرزند شیخ طوسی به وجوب آن رأی داده است.
ذکر استعاذه با عبارت مشهور «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» در رکعت اول نماز پیش از قرائت و به اخفات و آهسته ادا می‌شود.
