عفاف عنصر گرانبهایی است که خداوند آن را در کنار ویژگی “حیا” به صورت فطری درون تمام انسانها قرار داده است. این خصلتِ تعالیبخش باعث دوری انسان از شهوات نفسانی و اخلاقیات ناپسند میشود. به قول راغب اصفهانی در کتاب “المفردات” عفت، حالت نفسانی است که مانع تسلط شهوت بر انسان میشود و انسان عفیف کسی است که با تمرین و تلاش مستمر و پیروزی بر شهوت، به این حالت دست یافته باشد. همچنین گفتهاند پایه عفاف، خویشتنداری است که مانع افراط در مسائل اخلاقی و رفتاری میشود؛ عفت در شهوات، عفت در نگاه، عفت در خوردن، عفت کلام و عفت در هنگام فقر از مواردی است که در قرآن و روایات بر آنها تأکید شده است.