حدیثی زیبا برای قوت قلب روزه داران!
که روزه عبادتی ذووجهین است یعنی از وجوه مختلف این عبادت حائز اهمیت و دارای آثار است. روزه داری از جنبه عبادی، اخلاق عملی، روحی و روانی، اقتصادی و اجتماعی و غیره دارای فواید و برکات و آثار بسیاری است.
در آیه ۱۸۴ سوره مبارکه بقره می خوانیم:
«أَیَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن کَانَ مِنکُم مَّرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِّنْ أَیَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَهٌ طَعَامُ مِسْکِینٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَیْرًا فَهُوَ خَیْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُواْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ.»
«در روزهایى چند پس هر که از شما مریض یا در سفر باشد تعدادى (به مقدار آنچه فوت شده) از روزهاى دیگر (را روزه بدارد، و بر کسانى که روزه طاقت فرسا باشد (مانند پیران و خردسالان و بیماران مزمن افطار جایز است و) دادن طعام به یک فقیر (یک مد به ازاء هر روز) کفاره و بدل آن است، و هر که بر خیر بیفزاید (و دو مد بدهد) براى او بهتر است، و روزه گرفتن (هر چند توانفرسا باشد) بهتر است، اگر بدانید.»
چند نکته کوتاه:
• در این آیه بعد براى اینکه باز از سنگینى روزه کاسته شود می فرماید: «چند روز معدودى را باید روزه بدارید» چنان نیست که مجبور باشید تمام سال یا قسمت زیادی از آن را روزه بگیرید بلکه روزه تنها بخش کوچکى از آن را اشغال مى کند. ضمن اینکه در همین روزهای محدود و اندک نیز اگر دچار مشکلاتی از قیبل بیماری، کهولت سن یا سفر باشید بر شما آسان گرفته شده است. در حقیقت این آیه راه عذرتراشی را بر بهانه گیران بسته است!
• روایت بسیار زیبایی از امام صادق علیه السلام نقل شده که: «ما ضَعُفَ بدنٌ عمّا قَوِیَت علیه النِیَّه؛ هیچ بدنی نسبت به آنچه اراده بر انجام آن قوی باشد ناتوان نیست.» (من لایحضره الفقیه، ج ۴، ح ۵۸۵۹؛ وسائل الشیعه، ج ۱)
مصداق بارز این روایت در روزه روزهای بلند و گرم تابستان مشهود است. برخی در زمستان که می خواهند روزه بگیرند می گویند ای وای! کی می تونه ۸ ساعت روزه بگیره! آن شخص وقتی روز ۱۰ ساعت می شود همان جمله را تکرار می کند و باز به راحتی قادر است این واجب را بجا بیاورد. او در تابستان هم گلایه می کند ولی باز قادر است حتی ۱۷ ساعت در گرما روزه داری کند. پس این نشان می دهد بدن انسان قدرتش خیلی بیش از اینهاست و این اراده و قدرت ذهنی ماست که کم می آورد وگرنه خداوند به این بدن قدرت انجام کارهای شگفت انگیزی داده است.
