جعفر ابن ابی طالب ملقب به «ذوالجناحین» و مشهور به «جعفر طیار» از صحابه پیامبر گرامی اسلام(صلی الله و علیه وآله) و برادر امام علی(علیه السلام) بود که در غزوه «موته» دستانش توسط رومیان بریده شد و به شهادت رسید.

نماز جعفر طیار
بیشتر ما نام جعفر طیار را به عنوان نمازی طولانی می شناسیم که از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است، اما پپیشینه این نماز به کجا بر می گردد و خواندن آن چه ثوابی دارد؟

این نماز در واقع هدیه ای از سوی پیامبر اسلام(صلی الله و علیه وآله) به جعفر بن ابی طالب است و در روایات آمده زمانی که جعفر در روز فتح خیبر، از «حبشه» به «مدینه» آمد، رسول خدا(صلی الله و علیه وآله) به استقبال او رفت و پیشانى او را بوسید آن گاه رو به مردم کرد و فرمود: «نمی دانم به کدام یک از این دو خوشحالی کنم، به فتح خیبر یا به برگشتن پسر عمویم جعفر؟» سپس این نماز را به او آموختند و فرمودند: «اگر توانستى این نماز را هر روز، و اگر نتوانستى هر هفته، و اگر نتوانستى هر ماه، و اگر نتوانستى هر سال، و اگر نتوانستى در عمر خود یک بار این نماز را بخوان. اگر این نماز را خواندى، خداوند گناهان بزرگ و کوچک، قدیم و جدید و گناه عمدى و اشتباهى تو را مى بخشد».

جعفر، کنیه او ابوعبدالله و مشهور به “جعفر طیار” پسرعموی پیغمبر و از شهدای بزرگ صدر اسلام. پدرش ابی طالب و مادرش فاطمه بنت‌اسد و برادرش عقیل، طالب و علی(ع) است.

جعفر بن ابیطالب ۲۰ سال بعد از عام الفیل در مکه به دنیا آمد. آن زمان که خشکسالی مکه بود، جعفر به دلیل معیشت سخت و تنگ پدرش، در خانه عمویش عباس بزرگ شد و همچنان نزد او ماند تا در سال اول بعثت پیغمبر اسلام(ص)، اندکی بعد از برادرش علی(ع)مسلمان شد و اسلام آورد.

چرا به او جعفر طیار می‌گویند؟ دلیل معروفیت نماز ایشان چیست؟
شاید یکی از سوالاتی که در ذهن ما وجود داشته باشد وجه تسمیه لقب “طیار” یا ” ذوالجناحین” برای آن حضرت است.

در تاریخ و اخبار و روایات ذکر شده است که “طیار” لقب جعفربن ابی طالب پسر عم پیغمبر اکرم (ص) و برادر ارشد امیرمؤمنان(ع) امام اول شیعیان است که در سال هشتم هجری در جنگ موته واقع در شام پرچمدار مسلمین بود او آن قدر جنگید تا هر دو دستش به ضرب شمشیر دشمنان از بدن جدا شد ولی جعفر که مردی شجاع و مؤمن بود با آنکه دو دست در بدن نداشت پرچم اسلام را با دو بازوی بریده خویش بر سینه برافراشته داشت تا مسلمین روحیه خویش را نبازند و وحشت زده نشوند. در این حال بود که در اثر ضربات دشمن از میان دو نیم شد و به گفته یعقوبی: «پس هر پستی برای رسول خدا (ص) برافراشته شد و هر بلندی برای او پست گردید تا شهادت گاه‌های آنها را دید و گفت: ” ای جبرئیل، من زید را پیش داشتم و خدا جعفر را برای خویشی تو پیش داشت. رسول خدا (ص) با آگاه شدن از خبر شهادت جعفر بسیار اندوهگین شد و گریست و فرمود که خداوند به جای دو دست، به وی دو بال داد که با آنها در بهشت، پرواز می‌کند از همین رو جعفر به ذوالجناحین (دارای دو بال) و طیار مشهور شد.