کشور بزرگ ما ایران غیور مردانی را در دامن خود پرورش داده است که هریک از آنها می توانند یک الگوی کامل و بی بدیل برای جوانانمان باشند. یکی از این مردان بزرگ شهید بهشتی است.
شهید بهشتی را می توان نمونه کامل یک روحانی واقعی و مقید به اسلام دانست. فضایل اخلاقی ایشان به اندازه ای است که می توان به جرات گفت، هنوز هم مردی مانند ایشان نیامده است.
بهشتی متولد ۱۳۰۷ در اصفهان است و در تاریخ ۱۳۶۰ در حالی که در دفتر حزب جمهوری اسلامی در حال سخنرانی بودند، در اثر بمب گذاری به شهادت رسیدند.
از جمله خصوصیات اخلاقی شهید بهشتی می توان به نظم، بردباری، صلابت، ابتکار و نوآوردی و امیدواری ایشان اشاره نمود. شهید بهشتی مظهری کامل از عدالت علوی بودند که تلاش می کردند تا این نگرش را در هم جامعه آنروزها وارد نمایند.
با ما همراه باشید تا بیوگرافی مختصری از زندگی پربار ایشان بخوانیم.
بیوگرافی شهید بهشتی
سید محمد بهشتی در دوم آبان ۱۳۰۷ در محله لُنبان اصفهان متولد شد. پدرش، سید فضل الله بهشتی، از روحانیون اصفهان بود و پدر مادرش، حاج میرزامحمدصادق مدرس خاتون آبادی، از شاگردان آخوند خراسانی و سید محمد کاظم یزدی بود و از علمای اصفهان به شمار می رفت.
تحصیلات سید محمد بهشتی
شهید بهشتی از هوش و ذکاوت بسیار بالایی بهره مند بود به همین جهت در ۴ سالگی به مدرسه رفت. سید محمد بهشتی پس از گذشت چند سال در دبستان ۱۵ بهمن که قبل انقلاب به دبستان دولتی ثروت معروف بود فرستاده شد و در امتحان ورودی که از ایشان گرفته شد، تصمیم بر این شد که او از کلاس ششم ابتدایی شروع به ادامه تحصیل داشته باشد ولی مدیر مدرسه به علت کم بودن سنش وی را به کلاس چهارم ابتدایی فرستاد.
سید محمد بهشتی دو سال اول دبیرستان را در مدرسه های دولتی اصفهان طی کرد و در ۱۳۲۱ش، که جامعه ایران بعد از سقوط رضاشاه دوره پرتلاطم و پرحادثه ای را شروع کرده بود، وارد حوزه علمیه شد و در مدرسه صدر اصفهان به تحصیل علوم دینی پرداخت. شهید بهشتی از سال سوم دبیرستان وارد حوزه علمیه شد و در مدرسه صدر اصفهان به تحصیل علوم دینی در رشته ادبیات عرب، منطق، کلام و دروس سطح فقه و اصول پرداخت و هم زمان شروع به آموختن زبان انگلیسی کرد.
سید محمد بهشتی برای آموختن علوم خارج فقه و اصول به حوزه علمیه قم رفت. شهید بهشتی در قم شاگرد استادانی مانند آیت الله بروجردی، سیدمحمد محقق داماد امام خمینی و شیخ مرتضی حائری یزدی بود. شهید بهشتی در کلاس های درس های فلسفی علامه طباطبایی بیشتر به فراگیری فلسفه روی آورد. او هم زمان با تحصیل علوم دینی دبیرستان خود را به صورت آزاد کامل کرد و بعد از اخذ مدرک دیپلم و شرکت در کنکور وارد دانشکده الهیات شد. شهید بهشتی با مدرک لیسانس فلسفه و حکمت اسلامی از آن جا فارغ التحصیل شد.
فعالیت های سید محمد بهشتی
شهید بهشتی در سال ۱۳۳۱ تحت تأثیر مبارزات آیت الله کاشانی و مصدق در نهضت ملی شدن نفت، در اعتصابات منتهی به واقعه ۳۰ تیر و هبوط دولت قوام السلطنه در اصفهان شرکت نمود و در جمع تحصن کنندگان در تلگراف خانه اصفهان سخن رانی کرد.
کودتای ۲۸ مرداد ماه سال ۱۳۳۲، شهید بهشتی را متوجه ضعف نیروهای مذهبی کرد. سید محمد بهشتی برای تربیت نیروهای مذهبی کارآمد، تأسیس دبیرستان دین و دانش در سال ۱۳۳۳ در قم بود. شهید بهشتی، با طرح اندیشه های نو و افکار اصلاحی و انتقادی خود، درصدد ایجاد تحول و بهبود در حوزه علمیه قم برآمد و علاوه بر تأسیس «کانون اسلامی دانش آموزان و فرهنگیان قم» که زیر نظر محمد مفتح اداره می شد، با مشارکت روحانیون دیگر توانست روش و برنامه درسی جدیدی برای طلاب علوم دینی طراحی کند و با تأسیس مدرسه منتظریه یا مدرسه حقانی آنرا به اجرا درآورد.
سید محمد بهشتی به پیشنهاد و درخواست آیت الله حائری رحمه الله و آیت الله میلانی رحمه الله به هامبورگ عزیمت و سرپرستی مسجد و تشکل مذهبی جوانان آن شهر را عهده دار و به فعالیت های عمیق دینی و فرهنگی پرداخت. او در طی این مدت سفرهایی به عربستان، سوریه، لبنان، ترکیه و عراق (به منظور دیدار امام رحمه الله) داشت.
سید محمد بهشتی سرانجام در سال ۱۳۴۹، به ایران برگشت و به فعالیت های علمی، فرهنگی و سیاسی روی آورد. در این مدت، چند بار توسط ساواک بازداشت و روانه زندان شد. در آذر ماه ۱۳۵۷ به دستور امام خمینی رحمه الله شورای انقلاب را تشکیل داد و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پیوسته بعنوان ایدئولوگ و لیدر در صحنه های سیاسی، اجتماعی به فعالیت می پرداخت.
شهید بهشتی حزب جمهوری اسلامی را با هدف تربیت و شناسایی نخبگان سیاسی فرهنگی بنیان گزاری نمود. او در تدوین قانون اساسی بعنوان نایب رئیس مجلس خبرگان ایفای نقش می کرد. سید محمد بهشتی بعد از استعفای دولت موقت در سال ۱۳۵۸، چند وقتی بعنوان وزیر دادگستری و بعد، از طرف امام خمینی رحمه الله به ریاست دیوان عالی کشور منصوب گردید.
همسر و فرزندان شهید بهشتی
سید محمد بهشتی در سال ۱۳۳۱ ازدواج نمود که حاصل این پیوند، دو پسر و دو دختر بود. همسر شهید بهشتی عزت الشریعه مدرس مطلق بود. فرزند شهید بهشتی سید علیرضا حسینی بهشتی، عضو هیئت علمی دانشکدهٔ علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، دبیرکل جمعیت توحید و تعاون و از بازداشت شدگان ناآرامی های انتخابات ریاست جمهوری دهم است. سید محمدرضا حسینی بهشتی دیگر فرزند شهید بهشتی، دانشیار فلسفه دانشگاه تهران و عضو پیوستهٔ فرهنگستان هنر است. ملوک سادات حسینی بهشتی، دختر شهید بهشتی، استادیار پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران است.
آثار سید محمد بهشتی
سید محمد بهشتی با داشتن آثار بسیار باشکوه و بی مانند خود توانسته است نه تنها در کشور ایران از محبوبیت بسیار زیادی بهره مند باشد بلکه، در خیلی از کشورهای اسلامی نیز جزء افراد شناخته شده به حساب بیاید. از مهمترین آثار شهید بهشتی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
– آموزش مواضع
– از حزب چه می دانیم
– بانکداری و قوانین مالی اسلامی
– ربا در اسلام
– خدا از دیدگاه قرآن
– محیط پیدایش اسلام
– بهداشت و تنظیم خانواده
– حق و باطل
– اقتصاد اسلامی
– ویژگی های انقلاب اسلامی
وصیتنامه ی سید محمد بهشتی
شهید بهشتی در وصیت خود خطاب به خانواده اش آورده است:
اینجانب سیدمحمد حسینی بهشتی، دارنده شماره شناسنامه ۱۳۷۰۷ از اصفهان، به همسرم، فرزندانم و دیگر بستگانم وصیت می کنم که در زندگی بیش از هر چیز به فروغ الهی که در دل انسان هاست، اهمیت دهند و با ایمان به خدای یکتای علیم، قدیر، سمیع، بصیر، رحمان و رحیم، پیامبران بزرگوارش و پیروی از خاتم پیامبران( صلی الله علیه و آله)، کتاب قرآن، ائمه معصومین سلام الله علیهم اجمعین، اهتمام به ذکر و یاد خدا، نماز با حضور قلب، روزه، عبادات دیگر، انفاق، ایثار، صدق و جهاد بی امان در این راه و حضور پیگیر در جماعت و انس با مردم، راه سعادت را به روی خود باز گردانند.
۲۷ رجب ۱۴۰۰ هجری قمری
ما بی شناسنامه نیستیم، ما از مردم جدا نمی باشیم؛ ما بی شناسنامه نیستیم، اولاد زجر کشیده آل عبا (علیه السلام)، فرزندان زندان های بینام و نشان و حبس ها و دخمه های فراموشی.
ما بی شناسنامه نیستیم، اهل قنوتیم، ساکن دهستان نیایش و بچه جنوب عشقیم، کبوتران قباپوشی که بال در خون شهیدان کربلا نهاده ایم و عمری بر شاخه ها مرثیه خوان ذبح بنی آدم، ما از امتزاج دو ایمان بدوی روستایی از تصادم دو عدم ساده به وجود آمده ایم، با هیچ کس هیچ فرقی نداریم و نمازمان را اول وقت می خوانیم.
ما محصول آن لحظاتی هستیم که خسته از بیل و رنجور از داس، خیمه دعایی برافراشته اند، ما ساده نشینان کاخ ویرانه فقر و فناییم؛ پنجره هایی که رو بسوی افق سبز توکل باز می شوند؛ ما مثل کتابی در هر گوشه خاک و در هر لحظه از روزگار باز می شویم و دیگران را از خود باخبر می کنیم؛ ما مثل وضو ساده و پاکیم؛ عین اقطار بی آلایش و معصومیم؛ ما را می شود در هر گوشه مسجد پیدا کرد؛ در هر جنسی جست و جو نمود با هر دردی دریافت؛ ما مثل تلاوت غمگینیم، مانند تکبیر حالت خنجر داریم و دوستان ما شیران روز و پارسایان شب هستند. از نوح به بعد تا کربلا و هویزه و تا هویزه حضور داریم، پشت هر سنگی روییده ایم، با هر بوته ای رسیده ایم، بر هر شاخی بر داده ایم؛ ما در این آب و خاک سبز می شویم؛ ما بی شناسنامه نیستیم.
شهادت سید محمد بهشتی
سید محمد بهشتی در ۷ تیر سال ۱۳۶۰ بر اثر انفجار بمب در دفتر حزب جمهوری اسلامی در زمان سخنرانی به شهادت رسید. این بمب گذاری منسوب به سازمان مجاهدین خلق ایران است ولی این سازمان تا به حال مسئولیت این انفجار را برعهده نگرفته و آنرا رد هم نکرده است.
بمب گذاری به اینصورت بوده است که یک بمب بر ستون اصلی ساختمان حزب و یک بمب دقیقاً زیر تریبون شهید بهشتی گذاشته بودند که پس از انفجار سقف پایین می آید و چند نفر جان باخته و زخمی می شوند.
