شهید و شهادت در اسلام واژه گانی آشنا و اصیل هستند. شهادت روزی بندگان خالص و مخلص خداوند است. در بین این شهدا، شهدایی داریم که به نام شهید محراب شناخته می شوند. نخستین شهید محراب، امام علی (ع) است که در محراب نماز مورد ضربت قرار گرفت. در فرهنگ ایرانی و اسلامی ما، به امام جمعه هایی که در محراب نماز جمعه به شهادت رسیدند، هم شهید محراب گفته می شود. شهدای محراب عبارت اند از: سید محمد علی قاضی طباطبایی، سید اسدالله مدنی، محمد صدوقی، سید عبدالحسین دستغیب و عطاءالله اشرفی اصفهانی.
امروز در نظر داریم تا در رابطه با شهید آیت الله صدوقی صحبت نماییم که به عنوان چهارمین شهید محراب شناخته می شوند.
ایشان امام جمعه یزد بودند که در تاریخ ۱۱ تیرماه سال ۱۳۶۸، نماز جمعه یزد را برگزار نمودند. پس از پایان نماز، یکی از اعضای منافقین خود را به ایشان رساند و ایشان را در آغوش کشید و با منفجر نمودن نارنجکی که در دست داشت، ایشان را به شهادت رساند. آیت الله شهید صدوقی از یاران وفادار امام خمینی و یاور مردم محروم بودند.
زندگی نامه شهید صدوقی
ایشان در سال ۱۳۲۷ هجری قمری در یزد متولد شد. وی تحصیلات حوزوی را تا حدود لمعه و قوانین در مدرسه عبدالرحیم خان یزد به پایان رساند و در سال ۱۳۴۸ قمری برای ادامه تحصیلات عازم اصفهان شد.
وی حدود ۲۱ سال جهت کسب علوم و معارف اسلامی در قم عزیمت کردند. در آغاز از محضر آیت الله شیخ عبدالکریم حائری چند سالی کسب فیض نمود. آیت الله صدوقی نقش عمده ای در سازماندهی حوزه برعهده گرفت و ضمن تدریس علوم دینی، خود نیز از محضر بزرگانی چون آیات عظام سید محمد تقی خوانساری، حجت، صدر و بروجردی استفاده کرد.
صدوقی در سال ۱۳۳۰ شمسی به یزد مراجعت کرد و بنا به پیشنهاد روحانیون سرشناس یزد در آن شهر ماندگار و به تدریس مشتاقان علوم دینی پرداخت و در ضمن ایجاد تغییراتی، مدارس دینی را نوسازی نمود.
آیت الله پس از چند سال اقامت در یزد عازم قم، در آنجا با امام رحمه الله که از مدرسین بزرگ حوزه بودند، بیش از پیش آشنا شد. آیت الله صدوقی هفته ای چند جلسه به خدمت ایشان می رسیدند. با شروع نهضت امام رحمه الله و ادامه آن، آیه الله صدوقی نیز با نهضت ایشان همراه و همگام و نقش بزرگی را در سازماندهی روحانیون و روشنگری مردم یزد ایفا کرد و از آن تاریخ در تمام فراز و نشیب های حرکت انقلاب اسلامی از یاران امام رحمه الله و از مروجان افکار متعالی رهبر کبیر انقلاب اسلامی به شمار می رفت.
پس از تبعید امام به ترکیه و سپس به نجف اشرف، ارتباط مرحوم صدوقی با امام رحمه الله از طریق مراسلات برقرار بود و تا آخرین حد توان خویش، امام را در مبارزه با رژیم شاه همراهی کرد.
شهید صدوقی در مبارزه با شاه یکی از محورهای مبارزه محسوب می شد. او اعلامیه هایی در محکوم نمودن جنایات رژیم از جمله فاجعه سینما رکس آبادان صادر کرد. بعد از پیروزی انقلاب نیز در مورد مسائل مهم انقلاب همواره مورد مشورت پیشتازان روحانیت مبارز بود.
شهید صدوقی در تاریخ ۳۱ مراد ۱۳۵۸ به عنوان امام جمعه یزد منصوب شده و هنگامی که حادثه تاسف بار زلزله کرمان به سال ۱۳۶۰ روی داد از طرف امام خمینی(ره) مسئول رسیدگی به زلزله زدگان آن استان شد و زحمات زیادی را در این راه متحمل گشت.
نحوه شهادت شهید محراب، آیت‌الله محمد صدوقی
روز جمعه‌ای از سال ۱۳۶۱ با یازدهم ماه مبارک رمضان و یازدهم تیرماه همزمان شد. آیت‌اللّه صدوقی غسل جمعه کرد و به طرف مسجد «ملا اسماعیل» حرکت کرد. یکی از روز‌های گرم تابستان، اما این گرما و روزه‌داری مردم باعث نشد که صف نمازجمعه یزد آن هم به امامت آیت‌الله محمد صدوقی خلوت باشد، مردم حتی تا پشت‌بام‌ها هم سجاده و جانماز پهن کرده بودند.
نمازجمعه که تمام شد حوالی ساعت یک و ۲۰ دقیقه ظهر بود، مسجد «ملا اسماعیل» مملو از جمعیت بود، امام جمعه خیلی نگران گرمایی بود که مردم را آزار می‌داد؛ حتی اجازه نداد بین دو خطبه اطلاعیه‌ای که آماده شده بود را بخوانند حتی از مردم درخواست کرد که همراه موذن اذان را تکرار نکنند تا نماز سریع‌تر تمام شود.
آن روز خیلی عجله داشت، مشخص نبود برای چه، اما بعد‌ها معلوم شد برای شهادت این همه شتاب می‌کرد.
وقتی عرق‌ریزان از گرما، نماز را به پایان رساند، از محراب به سمت خودرو حرکت کرد، صحن قدیم مسجد ملااسماعیل را که ترک کرد، وارد صحن جدید شد و ایستاد تا کفش‌هایش را بپوشد.
از پشت سر جوانی محکم آیت‌الله صدوقی را در آغوش گرفت و گفت: می‌خواهد پیشانی او را ببوسد. چون حرکاتش شک‌برانگیز بود، پاسدار‌ها و حتی خود آیت‌الله تلاش کردند تا او را دور کنند؛ اما موفق نشدند.
آن جوان که نامش رضا ابراهیم‌زاده و از اعضای سازمان مجاهدین خلق و از منافقان بود، همانطور محکم آیت‌الله را در آغوش گرفته بود و او را رها نمی‌کرد تا اینکه ناگهان صدای انفجاری، دست پلید او را رو کرد.
آیت‌الله از ناحیه کمر و ستون فقرات و شکم به شدت مصدوم شد و در راه انتقال به بیمارستان افشار یزد به آرزوی همیشگی خود که همان شهادت بود، رسید.
پیام امام خمینی به مناسبت شهادت آیت الله صدوقی
قربانی شدن و قربانی دادن در راه انقلاب و پیروزی آن اجتناب ناپذیر است به ویژه انقلابی که برای خداست…
… چه کسی اولی به شهادت است در زمانی که کفر بنی امیه اسلام را تهدید می کرد. از فرزند معصوم پیامبر اسلام و فرزندان و اصحاب او چه کسی اولی به شهادت است در عصری که استکبار جهانی و فرزندان خلف آن در داخل و خارج، اسلام عزیز را تهدید می کند.
از امثال شهید بزرگوار ما و فقیه متعهد و فداکار اسلام شهید صدوقی عزیز- رضوان الله علیه- شهید بزرگی که در تمام صحنه های انقلاب حضور داشت و یار و مددکار گرفتاران بود… این مدعیان خدمت به خلق و قیام برای خلق که در بیغوله ها خزیده و در حال انقلاب به چپاول اسلحه و مهمات بیت المال خلق فعالیت شبانه روزی نمودند، اینک که خداوند تعالی چهره کریه شان را آشکار کرد و دستشان را از مال و جان خلق الله کوتاه نمود، چنین خدمتگذارانی را از این خلق می گیرند… .
