چکیده: برای پیمودن نردبان بندگی و رسیدن به قله که جوار قرب الهی میباشد راههای مختلفی سفارش شده است که یکی از آن راهها برای رسیدن به نوک قله که نزدیکترین راه برای بنده و منفورترین راه برای شیطان است، سجده میباشد
«سجده » در ظاهر یک عملی است که وقتی انجام میگیرد که شخص سر برزمین بگذارد و نگاهش بر زمین بوده و همۀ اشیا و افراد اطرافش را از جلوی چشم خود دور کند.
اما «سجده» در باطن، حقیقت آن حاصل نمیشود مگر جدایی وانفصال قلب و روح و خواست انسان از آنچه غیر خداست و متوجه ساختن تمام وجود خود به مقام عبودیت حضرت باری تعالی، که در نهایت به مقام «فناء» منجر خواهد شد، که بالاترین مقام وکمالی است که برای انسان حاصل میشود. وسجده را راهی برای رهایی از کید شیطان معرفی می کنند آنجایی که شیطان قسم یاد میکند که بندههای خداوند را از چهار جهت (جلو، پشت، راست وچپ) گمراه می کند [اعراف/۱۷] برخی گفتهاند باز دو راه برای رهایی از کید و وسوسههای شیطان باقی میماند که همان راه آسمان و زمین (بالاو پایین) که همان دعاو سجده کردن میباشد.