همه مراجع : خیر، پرداخت خمس به صورت اقساط جایز نیست؛ ولى اگر حاکم شرع صلاح بداند، می تواند با او یا نماینده اش، مقدار بدهى خود را دست گردان کند و به ذمه بگیرد و به صورت اقساط بپردازد.
به طور کلی اموال و سرمایه هایی که به آنها خمستعلق می گیرد، اگر یکبار خمس آنها پرداخت شود، دیگر متعلق خمس نمی شوند حتی اگر سالیان دراز آن سرمایه بماند. اما اگر مال از چیزهایی باشد که رشد و نمو داشته باشد و یا قیمت آن اضافه شود، اصل آن دیگر خمس ندارد، اما نسبت به مازاد و قیمت اضافه شده باید خمس پرداخت شود.
سوال: آیا به آپارتمانی که به ارث رسیده است خمس تعلق می گیرد؟
شرح پرسش: خانه ای از پدر بزرگ به پدرم رسید. پس از مدتی بازسازی و دو طبقه در آن ساخته شد. در زمان حیات پدر با افزایش بنا توسط فرزاندان ایشان به چهار واحد تبدیل شد با توجه به این که خمس زمین حسب اعلام پدر پرداخت شده بود و ارث محسوب می شود، آیا به هر یک از این واحد ها در صورتی که مالکین فعلی آنها دارای آپارتمان دیگری باشند خمس تعلق می گیرد؟
کسانی که قادر به پرداخت خمس نیستند شخصى به طور متناوب از درآمدش که مخلوط از نقد و نسیه و ارثیّه و احیاناً مخلوطى هم از پول حرام است براى خود خانه مسکونى و اثاثیه آن را فراهم کرده و از ابتداى تکلیف تا این ساعت تصفیه حساب خمس نکرده است و حال مى خواهد تصفیه کند آیا به این خانه و اثاثیّه آن خمس تعلّق مى گیرد و یا جزء موونه سال و مستثناست مضافاً این که فرضاً خمس تعلّق بگیرد تخمینى حدود یک میلیون بدهکار مى شود و از عهده پرداخت آن (چه فعلا و چه به تدریج) عاجز است چون درآمدى بسیار کم دارد با این وضع آیا مى تواند با حاکم شرع و یا نماینده او به مبلغى که قادر به پرداخت باشد مصالحه کند.
در صورتى که در حال و آینده مطمئنّاً قادر به پرداخت نیست مى تواند مصالحه کند.
خمس یکی از واجبات مالی اسلام بوده و از نظر قرآن و روایات دارای اهمیّت خاصی می باشد و یکی از مسائل حیاتی جامعه به شمار می رود که بر هر مسلمانی آشنائی به ماهیّت و مقررات آن ضروری است، لذا در این نوشتار پیرامون آن توضیحات کوتاهی می دهیم.
